وضعیت حقوقی اشتغال زن(همسر):

در ایام گذشته زنان در منزل مشترک به تربیت فرزندان و خانه داری می پرداختند و در بیرون منزل اشتغال به کار نداشتند و مردان در بیرون از منزل مشغول به کار بوده و در حال کسب و کار بودند،اما با پیشرفت جوامع و تغییراتی که در جامعه رخ داده است اکنون زنان بسیاری نیز بیرون از منزل اشتغال داشته و مشغول به کار و درآمدزایی می باشند. طبق قانون مدنی: شوهر می تواند زن خود را از حرفه یا صنعتی که منافی مصالح خانوادگی یا حیثیات خود یا زن باشد منع کند.و طبق قانون حمایت خانواده نیز: شوهر می تواند با تایید دادگاه زن خود را از اشتغال به هر شغلی که منافی مصالح خانوادگی یا حیثیت خود با زن باشد منع کند. همچنین زن نیز می تواند از دادگاه تقاضای منع اشتغال همسر را درخواست کند. دادگاه در صورتی که اختلالی در امر معیشت خانواده ایجاد نشود موجبات منع اشتغال مرد به شغل مذکور را فراهم می آورد.

موارد تشخیص مخالف بودن اشتغال همسر با حیثیات یکی از طرفین چیست:

1-شرایط زندگی آنان
2-وضع اجتماعی زن و مرد در جامعه
3-سطح خانوادگی زن و شوهر
4-موقعیت اجتماعی، اقتصادی و مذهبی زن و شوهر
5-سوابق کاری زن و شوهر و وضعیت اکنون آنها
6-جایگاه زن وشوهر در میان اقارب و نزدیکان
ممکن است جامعه شغلی که در آن اشتغال دارند را آبرومندانه بداند اما اشتغال یکی از زن و شوهر به آن شغل با شئونات خانوادگی آنها سازگار نباشد.در هر صورت شخصی که ادعا می کند شغلی که همسرش در آن اشتغال دارد با شرایط خانوادگی و شئونات اجتماعی آنها سازگار نمی باشد باید آن را در دادگاه اثبات کند.یعنی اول وضعیت و موقعیت خانوادگی خود را اثبات کند و سپس اشتغال همسر به شغلی که با مصالح خانوادگی آنها در تناسب نیست را برای دادگاه اثبات نماید،در این صورت دادگاه به مسئله مورد نظر پرداخته و در صورتی که برای او محرز گردد شغل همسر با شرایط خانوادگی تناسب ندارد حکم به منع اشتغال صادر می کند.

منع اشتغال زوجه و شرایط آن :

از نظر قانونی، زنان می توانند مانند مردان به شغل مورد علاقه ی خود اشتغال پیدا نمایند و باعث پیشرفت و استقلال مالی خود گردند اما با وجود بودن حق اشتغال برای زنان،شوهر در برخی موارد می تواند مانع اشتغال همسر خود شود و با مراجعه به دادگاه و اثبات ادعای خود حکم منع اشتغال همسر را دریافت کند.شرایط جهت منع اشتغال می تواند موارد ذیل باشد:
1-شغل همسر مخالف با شئونات خانوادگی باشد و با منزلت خانواده سازگار نباشد.
2-شغل همسر در جهت تربیت و سلامت فرزندان مضر باشد یعنی اشتغال همسر به شغل اعلامی باعث شود که فرزندان از نظر سلامت جسمی و روحی به خطر بیوفتد و زن امکان رسیدگی به فرزندان خود را نداشته باشد.
3-اشتغال همسر منافات با مصالح خانوادگی یا حقوق شوهر باشد،یعنی مصالح کلی خانوادگی را به خطر بیندازد یا موجب تضییع حقوق شوهر شود.

مراحل قانونی منع اشتغال زوجه به شرح زیر است:

1-طرح دعوی در دادگاه خانواده:اولین اقدام طرح دادخواست منع اشتغال همسر می باشد که شوهر با مدارک و شواهدی که دارد جهت ثبت دادخواست به خدمات قضایی مراجعه می کند.
2-اثبات شرایط منع اشتغال:پس از اینکه پرونده برای رسیدگی به شعبه ارجاع شد،مدارک و شواهد ارائه شده توسط شوهر مورد بررسی قرار می گیرد،این شواهد و مدارک می تواند شهادت شهود،معاینه پزشکی قانونی بر سلامت فرزندان،استعلام از مراجع ذیصلاح مانند بهزیستی و غیره باشد.
3-رسیدگی و صدور رای: پس از بررسی شواهد و مدارک در صورت محرز شدن برای قاضی رای به منع اشتغال همسر خواهد داد.
حق و حقوق زن در برابر منع اشتغال چیست:
1-ادامه اشتغال زوجه:اگر زن برای تامین هزینه های زندگی خود و فرزندانش نیاز به کار کردن داشته باشد،ممکن است دادگاه به او اجازه دهد در موقعیت شغلی خود به اشتغال ادامه دهد.
2-نفقه زوجه:شوهر مکلف است چه در صورت اشتغال و چه در صورت منع اشتغال زن به او نفقه پرداخت کند،نفقه زن نیز متناسب با شان و منزلت او می باشد که شامل پوشاک،مسکن،خوراک و غیره است.

مفهوم امور منافی مصالح خانوادگی چیست:

اموری را می توان مخالف با مصالح خانوادگی دانست که باعث سست شدن بنیان خانواده و کسر شئونات خانوادگی شود.این موارد می تواند با مصالح خانوادگی مرد در تضاد باشد یا در تربیت فرزندان اختلال ایجاد کند که در این صورت دادگاه باید با توجه به اخلاق حسنه و عادات و رسوم جامعه و ویژگی های فردی و اجتماعی زن و شوهر تشخیص دهد که اشتغال زن به آن شغل منافی با مصالح خانوادگی است یا خیر.

دادگاه صالح در دعوای منع اشتغال زوجه:

دعوای منع اشتغال زن در صلاحیت دادگاه عمومی حقوقی نمی باشد و دادگاه خانواده صلاحیت دارد زیرا اشتغال یا عدم اشتغال زن یکی از مسایل و موضوعات خانوادگی و موثر در دوام و قوام زندگی زناشویی می باشد.
قابلیت منع زوجه از اشتغال پس از اذن شوهر امکان پذیر است:
در صورتی که زن پس از ازدواج؛ با اجازه و رضایت شوهر قرار داد کاری منعقد کند؛ دعوای منع زن از اشتغال به کار، محکوم به بطلان است؛ زیرا رجوع از اذن پس از سپری شدن مدتی از زندگی مشترک شرعی و درست نمی باشد.
منع از اشتغال زوجه به دلیل دارا بودن حضانت فرزندان:
در صورتی که زن جدا از شوهر زندگی می کند و عهده دار حضانت فرزندان است، به دلیل نیاز فرزندان به سرپرستی و حضور مادر، اشتغال دائم او مخالف مصالح فرزندان است و حکم به منع اشتغال دائمی صادر می شود